Verb ( ႀကိယာ )
____________
____________
What is a verb?
- ႀကိယာဆိုတာ ဘာလဲ?
- A verb is a word that we use to say what
people and things do. Verbs express an
action, an occurrence, or a state of being
( လူန႔ဲ အရာ၀တၳဳတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ အျဖစ္အပ်က္ ႏွင့္
ျဖစ္တည္ျခင္းကို ေဖာ္ျပတဲ့ပုဒ္ကို ႀကိယာ လို႔ ေခၚပါတယ္။
" သြားသည္၊ လာသည္၊ စားတယ္၊ အိပ္တယ္" စေသာ...
ျမန္မာလို "သည္" "တယ္" ျဖင့္ ဆံုးတ့ဲပုဒ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ႀကိယာက sentence ( ဝါက် ) တစ္ခုရဲ႕ main part
( အဓိက အစိတ္အပိုင္း ) ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကိယာ မ႐ွိဘဲ ဝါက်
တစ္ခု မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဝါစဂၤ ( ၈ ) မ်ိဳးမွာ ႀကိယာ အမ်ိဳးအစား
က႑အမ်ားဆံုးန႔ဲ အ႐ႈပ္ေထြးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္
ႀကိယာ အမ်ိဳးအစား အားလံုးကို တစ္ၿပိဳင္နက္ မၾကည့္ဘဲ
အုပ္စုခြဲၿပီး တစ္ခုခ်င္းစီး ေလ့လာရင္ လြယ္ကူလိမ့္မယ္။
Types of Verbs ( ႀကိယာ အမ်ိဳးအစားမ်ား )
==========================
1. Verb to be
2. Verb to do
3. Verb to have
4. Adjective verb
5. Action verb
6. Linking verb
7. Model verb
8. Stative verb
9. Auxiliary verb
10. Phrasal verb ဆိုၿပီး အသံုးမ်ားတ့ဲ ( ၁၀ ) မ်ိဳးကို
အရင္ ဦးစားေပး ေလ့လာမယ္။
( 1. ) VERB TO BE ( ႐ွိသည္၊ ျဖစ္သည္ ႀကိယာ )
-----------------------------------------------------
- Subject ( ကတၱား ) ရဲ႕ အေျခအေန န့ဲ တည္႐ွိမႈကို
ေဖာ္ျပတ့ဲအခါ အသံုးျပဳပါတယ္။ ျမန္မာလို " ႐ွိသည္ "
" ျဖစ္သည္ " စတ့ဲ အသံပါ႐ွိတ့ဲ ပုဒ္ကို verb to be
လို႔ ေခၚပါတယ္။ ( stative verb န့ဲ တူပါတယ္။ )
1.) Thandar Khin is an English teacher.
( သႏၲာခင္က အဂၤလိပ္ ဆရာမ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္ )
2. ) A dog is a quadruped animal.
( ေခြးသည္ ေျခေလးေခ်ာင္း သတၱ၀ါ ျဖစ္ပါသည္။ )
( 2 . ) VERB TO HAVE ( မွာ႐ွိႀကိယာ )
==========================
- " To have " implies the meaning of
possession.
- ပစၥည္း တစ္ခု အပိုင္႐ွိေၾကာင္း ၊ အေပါင္းျဒပ္တြင္
---အစိတ္အပိုင္းမ်ား႐ွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပတ့ဲအခါ verb to
have ( မွာ႐ွိႀကိယာ ) နဲ႔ ေရးရတယ္။
1. ) I have a job. ( ငါ့မွာ အလုပ္အကိုင္ ႐ွိတယ္။ )
2. ) I have a car. ( ငါ့မွာ ကားတစ္စီး ႐ွိပါတယ္။ )
3. ) I don't have any time.
(ငါ့မွာ အခ်ိန္ လံုးဝ မ႐ွိဘူး။ )
( 3. ) VERB TO DO ( ျပဳလုပ္ႀကိယာ )
=========================
( a ) သက္႐ွိသတၱဝါေတြရဲ႕ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈကို
ေဖာ္ျပလိုတ့ဲအခါ verb to do ( ျပဳလုပ္ႀကိယာ )
နဲ႔ ေရးရတယ္။
( b ) ေမးခြန္းဝါက် ၊ အျငင္းဝါက် ေျပာင္းဖို႔ main verb
နဲ႔ လည္း တြဲသံုးတယ္။
( c ) ကိုယ္ေျပာတ့ဲစကားကို အေလးအနက္ ျဖစ္ေစလိုရင္၊
အဓိပၸါယ္ ထင္႐ွားေစလိုရင္ verb to do ကို
အသံုးျပဳ ပါတယ္။
1. ) Do come. ( emphasis )
( တကယ္ လာေနာ္။ )
2. ) Thuzar did her exams well.
( သူဇာ စာေမးပြဲကို ေျဖဆိုႏိုင္ခ့ဲတယ္။ )
3. ) Do you love me really?
( မင္း ငါ့ကို တကယ္ ခ်စ္လား...?)
( 4. ) ADJECTIVE VERB
===================
- Verb to be ရဲ႕ ေနာက္မွာ Adjective ထားေရးရင္
Adjective verb ( နာမ္မဝိေသသန ႀကိယာ )
ျဖစ္လာသည္။
* verb to be ရဲ႕ မူလ အဓိပၸါယ္ကို မျပန္ဆိုရ။
- [ verb to be + adjective ]
am + happy
is + lucky
1. ) I am happy. ( ငါ ေပ်ာ္တယ္။ )
2. ) Tun Tun is lucky.
( ထြန္းထြန္းက ကံေကာင္းပါတယ္။ )
( 5. ) ACTION VERB
================
- Action verbs express action.
- Action verbs က လုပ္ေဆာင္ခ်က္န႔ဲ လႈပ္႐ွာမႈကို
ေဖာ္ျပပါတယ္။
eg. walk, go, run, drive
Action verbs အမ်ားစုကို ( ၂ ) မ်ိဳးခြဲျခားထားပါတယ္။
( a ) Transitive verb ( ကံ႐ွိႀကိယာ )
( b ) Intransitive verb ( ကံမ႐ွိႀကိယာ)
( A ) Transitive verb
================
- ႀကိယာတစ္လံုးရဲ႕ ေနာက္မွာ နာမ္၊ နာမ္းစား ဆိုတ့ဲ
object (ကံပုဒ္) ပါမွ အဓိပၸါယ္ ျပည့္စံုရင္ အဲ့ဒီ ႀကိယာ
ကို Transitive verb (ကံ႐ွိႀကိယာ ) လို႔ ေခၚတယ္။
ကံ႐ွိႀကိယာရဲ႕ ေနာက္မွာ direct object လိုက္ရတယ္။
1. ) Hnin Wai brings Yan Aung lunch
every day.
( ႏွင္းေဝက ေန႔တိုင္း ရန္ေအာင္ကို ေန႔လယ္စာ
ယူလာေပးတယ္။ )
" ရန္ေအာင္က brings ရဲ႕ direct object
ျဖစ္ပါတယ္။"
These are Transitive verbs:-
- bring • send • owe • contains • buy •
show • take • tell • verify • check •
get • wash • finalize • annoy • lay •
lend • offer • edit • make • phone
( B ) Intransitive Verb
--------------------------------
- ႀကိယာတစ္လံုးက နာမ္၊ နာမ္စား တစ္ခုမွ မပါဘဲ
အဓိပၸါယ္ ျပည့္စံုရင္ Intransitive verb
( ကံမ႐ွိႀကိယာ ) လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီ
ႀကိယာ ေနာက္မွာ Adjective, Adverb နဲ႔
Verb complement (Gerund/infinitive)
ေတြကို တခုခု ထားေရးေလ့ ႐ွိပါတယ္။
1.) The bomb exploded in the market.
( ဗံုးက ေစ်းထဲမွာ ေပါက္ကြဲခ့ဲ ပါတယ္။ )
{ exploded ကို ေနရာျပဝိဘတ္ လိုက္ေနပါတယ္။
တိုက္ရိုက္ object မ႐ွိဘူး။}
2.) If Su Myat continued to be late for
work, the Manager wil sack her.
( စုျမတ္က အလုပ္မွာ ဆက္ေနာက္က်မယ္ဆိုရင္
မန္ေနဂ်ာ သူကို အလုပ္မွ ထုတ္ပစ္ေတာ့မယ္။)
{ continued ကို To+ infinitive(to be)
လိုက္ေနတယ္။ Direct Object မ႐ွိဘူး။}
These are Intransitive Verbs:-
- come • explode • laugh • sit • rise •
excel • respond • run • cough • cry •
emigrate • smile • act • swim •
immigrate • lie • arrive • continue •
die • go
( 6. ) MODEL VERB ( အကူႀကိယာ)
========================
Model verb က auxiliary /helping verb
အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ Model verbs ကို -
- ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္း ႐ွိ/မ႐ွိ
- ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ႐ွိ/မ႐ွိ
- ခြင့္ယူျခင္း / ခြင့္ေပးျခင္း
- အမိန္႔ေပးျခင္း / ေတာင္းပန္ျခင္း
- ဆုေတာင္းျခင္း / အၾကံေပးျခင္း
- ေသခ်ာမႈ/မေသခ်ာမႈ /လိုအပ္မႈ စတ့ဲအေျခအေနမွာ-
Model verb ကို အသံုးျပဳ ပါတယ္။
*Model verb ( အကူႀကိယာ) ခ်ည္း သက္သက္
အသံုးျပဳလို႔ မရပါဘူး ။ Model verb ကို
non-finite ( အကန္႔အသတ္မ႐ွိ ႀကိယာ) နဲ႔ အျမဲ
တြဲသံုးရပါတယ္။
1.) I will help you. ( ငါ မင္းကို ကူညီမယ္။)
( will = model verb; help = non-finite)
2.) I can't sleep at night.
( ငါ ညက်ရင္ အိ္ပ္မေပ်ာ္ဘူး။)
{ can = model verb; sleep = non-finite}
Model phrase / Semi-model
------------------------------------------
Model phrase က Model verb နဲ႔. အဓိပၸါယ္
ခ်င္း တူပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Model phrase က
Auxiliary verb နဲ႔ Preposition ေပါင္းၿပီး
ျဖစ္လာပါတယ္။
1.) can/could/be able to
2.) may/might
3.) shall/should
4.) will/would
5.) must/have to
( 7. ) LINKING VERB
=================
- Subject နဲ႔ Predicate ကို လုပ္ေဆာင္ခ်က္
မ႐ွိဘဲ ဆက္စပ္ေပးတဲ့ ပုဒ္ကို Linking verb
လို႔ ေခၚပါတယ္။
-Linking verb က subject ကို ျပန္လည္
သက္ေသ ေဖာ္ထုတ္ေပးပါတယ္။
- Subject ရဲ႕ အေျခအေနကို ေဖာ္ျပပါတယ္။
Example :-
> U Ba Sein is a pirate.
< ဦး ဘစိန္က ပင္လယ္ဓားျပ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။
U Ba Sein = subject
is = linking verb
a pirate = predicate
ပင္လယ္ဓားျပက ဘယ္သူလဲ?
Subject (ဦး ဘစိန္) ကို re-identifies သက္ေသ
ေဖာ္ထုတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment